บทที่
2
การศึกษาเอกสารอ้างอิง
ห้องน้ำ
คือสิ่งอำนวยความสะดวกในบ้านที่ขาดไม่ได้ในชีวิตประจำวัน
ตั้งแต่ตื่นนอนไปจนถึงก่อนเข้าห้องนอนของทุกวัน ทุกคนต้องใช้ห้องน้ำ อาบน้ำ
ล้างหน้า แปรงฟัน ล้างมือ ล้างเท้า ขับถ่ายของเสียจากร่างกาย
เรียกว่าความสะอาดบนเรือนกายและของเสียในร่างกายห้องน้ำรับเหมา ช่วยให้เราออกจากบ้านอย่างมั่นใจหมดปัญหาเรื่องกลิ่นกาย
ความสำคัญ
ห้องน้ำในบทความนี้เป็นความหมายทั่วไปซึ่งหมายถึง
"ห้องส้วม"
ซึ่งแยกเป็นห้องถ่ายอุจจาระ
และที่ถ่ายปัสสวะ หรือเรียกรวมๆว่าห้องส้วม นอกจากนั้นยังหมายถึงห้องอาบน้ำ
และอ่างล้างมือด้วย แต่ในการออกกฎกระทรวงได้จำแนกประเภทไว้สำหรับการควบคุมและการจัดสวัสดิการเกี่ยวกับห้องน้ำและห้องส้วมไว้โดยเฉพาะความสำคัญและความจำเป็นของห้องน้ำเป็นที่ทราบโดยทั่วกัน
1. มีความสะอาด คุณภาพของห้องน้ำวัดได้จากความสะอาดของห้องน้ำ
ทั้งที่สัมผัสได้ด้วยการเห็นและการได้กลิ่น
และการใช้น้ำยาเคมีสำหรับฆ่าเชื้อโรคและทำความสะอาดเป็นสิ่งที่จำเป็นต้องทำเป็นระยะและต่อเนื่องเสมอในแต่ละวัน
2. อุปกรณ์ห้องน้ำที่มีคุณภาพ ได้แก่ โถส้วม อ่างล้างมือ
ก๊อกน้ำและสายฉีดชำระ เป็นต้น ควรเป็นอุปกรณ์ที่มีความคงทน มีมาตรฐานสำหรับการใช้งานสาธารณะได้
ซึ่งจะแตกต่างจากอุปกรณ์ที่ออกหรับการใช้งานในบ้านเรือนหรืออาคารที่พักอาศัย
การซ่อมบำรุงอุปกรณ์ให้สามารถใช้งานได้
3. มีความปลอดภัย ห้องน้ำในสถานศึกษาอาจถูกใช้เป็นที่สำหรับการกระทำผิดต่างๆ
การดูแลเรื่องความปลอดภัย เช่น แสงสว่าที่เพียงพอ ไม่อยู่ในที่เปลี่ยว
เป็นมุมอับหรือไกลเกินไป
4.มีแหล่งจ่ายน้ำเพียงพอ
แรงดันของน้ำและปริมาณของน้ำสำหรับห้องน้ำต้องเพียงพอ
โรงเรียนบางโรงเรียนจำนวนมากไม่สามารถให้บริการห้องน้ำได้ถึงแม้จะมีห้องน้ำก็ตาม เพราะขาดแหล่งจ่ายน้ำได้ตลอดเวลาที่เปิดเรียน
หรือตลอดทั้งปีการศึกษา
ปริมาณน้ำยังเป็นปัจจัยสำคัญโยงไปถึงความสะอาดของห้องน้ำอีกด้วย
5. มีระบบระบายน้ำเสีย
และการระบายอากาศที่ดีและการอุดตันของท่อระบายน้ำเป็นปัญหาที่พบบ่อยของห้องน้ำ
การออกแบบระบบการระบายน้ำเสีย
การถ่ายเทอากาศและการใช้มาตรการป้องกันการอุดตันของท่อ
หน้าที่หลักของห้องน้ำ
1.
เป็นที่พิจารณาความไม่งามของร่างกาย
พิจารณาอายุของเราที่ผ่านไปแต่ละวันแต่ละคืนก็ตรงนี้
แล้วความหลงตัวเองก็จะหมดไป ความเคียดแค้นชิงชังใครก็จะไม่มี
2.
เป็นที่พิจารณาความเสื่อมโทรมของร่างกายที่ดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง
3.
เป็นที่พิจารณาความเป็นรังแห่งโรคของร่างกาย
ห้องน้ำเป็นห้องพิจารณาความมีโรคภัยไข้เจ็บของเรา ที่สำคัญที่สุด
ห้องน้ำเป็นห้องสำหรับรักษาสุขภาพอย่างดี
คุณลักษณะที่ดี
1.ปลอดภัยและใช้งานสะดวก
เรียกว่าเป็นปัจจัยหลักของห้องน้ำ
โดยเฉพาะถ้าเป็นโรงเรียนนั้นมีเด็กเราจำเป็นต้องคัดเลือกวัสดุพอสมควร
เพื่อให้ความปลอดภัยสูงสุด
ไม่ว่าจะเป็นวัสดุกลอนประตูที่สามารถเปิดใช้สำรองเวลาฉุกเฉิน
2.เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
ใกล้ชิดธรรมชาติ ควรเลือกคกแต่งห้องน้ำสุขภาพดีอย่างเรียบง่าย ด้วยวัสดุธรรมชาติ
เช่น หิน ต้นไม้ ซึ่งสามารผสมผสานกับสุขภัณฑ์สมัยใหม่ไดเป็นอย่างดี
และที่สำคัญอีกอย่างควรเลือกสุขภัณฑ์ที่ดีและรุ่นที่ประหยัดน้ำเพื่อลดการใช้น้ำรวมทั้งประหยัดเงินได้อีกด้วย
3.ปลอดเชื้อรา
ไร้เชื้อโรคเราสามารถป้องกันการเจริญเติบโตของเชื้อราได้ตั้งแต่ขั้นตอนการเลือกวัสดุปูนหรือผนังด้วยวัสดุพื้นเรียบทำความสะอาดง่าย
เช่น กระเบื้องเซรามิค รวมทั้งต้องหมั่นดูแลทำความสะอาดอุปกรณ์อ่างน้ำอยู่เสมอด้วย
ห้องน้ำในสถานศึกษา
โรงเรียนในต่างจังหวัดจำนวนมากนักเรียนใช้ห้องน้ำของโรงเรียนไม่ได้
บางแห่งไม่มีห้องน้ำและบางแห่งมีห้องน้ำแต่ไม่อยู่ในสภาพที่ใช้บริการได้
การจัดการให้ห้องน้ำในสถานศึกษาสามารถให้บริการที่ดีได้จึงเป็นความสามารถ
ของผู้บริหาร และเป็นคุณภาพของสถานศึกษาที่ซ่อนเร้น
แต่มีความสัมพันธ์อย่างมากกับคุณภาพ ด้านอื่น
ๆ ของสถานศึกษา เช่น ด้านวิชาการ ด้านการกีฬา ด้านสุขอนามัย เป็นต้น
ดังนั้นอาจกล่าวได้ว่า “โรงเรียนดี มีห้องน้ำสะอาด”
กฎกระทรวง ฉบับที่ 63
(พ.ศ. 2551 ) ตามความในพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร
พ.ศ. 2522 ได้กำหนดให้อาคารสถานศึกษามีห้องส้วม 1 ที่ และที่ถ่ายปัสสาวะ 1 ที่ ต่อนักเรียน
นักศึกษาชาย 50 คน สำหรับจำนวนนักเรียน นักศึกษาชายไม่เกิน 500 คน ส่วนที่เกิน 500 คนให้เพิ่มอย่างละ 1 ที่ ต่อจำนวนหน่วย 100 คน ส่วนนักเรียนนักศึกษาหญิงให้มีห้องส้วม
2 ที่ ต่อนักเรียน นักศึกษาหญิง 50 คน
สำหรับจำนวนนักเรียนนักศึกษาหญิงไม่เกิน 500 คน ส่วนที่เกิน 500 คน ให้เพิ่มห้องส้วม 2 ที่ ต่อ 100 คน และให้มีอ่างล้างมือด้วย 1 ที่
ไม่บังคับจำนวนว่ามีสัดส่วนเท่าใดเช่นเดียวกับห้องอาบน้ำไม่บังคับว่าต้องมี
ปริมาณและคุณภาพของห้องน้ำในสถานศึกษา
การสร้างห้องน้ำเพื่อ
ให้มีปริมาณตามกฎกระทรวงนั้นใช้เป็นเหตุผลในการของบประมาณและสามารถสร้างให้
ได้ครบตามจำนวนที่กฎหมายกำหนด แต่การดูแลรักษาให้ห้องน้ำในโรงเรียนหรือสถานศึกษาสามารถใช้การได้ดีเป็น
ความรับผิดชอบของผู้บริหารสถานศึกษา
มีผู้ปกครองจำนวนหนึ่งก่อนจะพาบุตรหลานของตนไปเรียนที่สถานศึกษา
ได้ไปสำรวจดูห้องน้ำของสถานศึกษานั้นก่อนและใช้ปริมาณและคุณภาพของห้องน้ำ
เป็นส่วนหนึ่งในการตัดสินใจส่งบุตรหลานเข้าเรียน แต่ถ้าเป็นโรงเรียนหรือสถานศึกษาในต่างจังหวัดหรือในเขตพื้นที่
ที่ผู้ปกครองไม่มีทางเลือกมากก็ต้องตกอยู่ในภาวะจำยอม
ถ้าโรงเรียน
หรือสถานศึกษาแห่งใดมีห้องน้ำมากพอและมีความสะอาด
หรือได้รับการดูแลอย่างดีจะเป็นที่กล่าวถึงอย่างชื่นชมในหมู่ผู้เรียนและผู้ ปกครองและแสดงถึงความภูมิใจในสถานศึกษาของตน
ความพึงพอใจในห้องน้ำของสถานศึกษาของผู้เรียนและผู้ปกครองจึงเป็นตัวบ่งชี้
คุณภาพของสถานศึกษาอย่างหนึ่งที่ซ่อนเร้นอยู่
แสดงให้เห็นว่าผู้บริหารสามารถสร้างความพึงพอใจให้กับผู้รับบริการได้ในส่วน นี้
ความสะอาดของห้องน้ำนอกจากจะบอกรสนิยมและภาพลักษณ์ของสถานศึกษาแล้วยังนำไป
สู่ภาพลักษณ์ของประเทศไทยในสายตาของคนต่างชาติที่มาเยี่ยมชมสถานศึกษานั้น ๆ
อีกด้วย
การใช้ห้องน้ำ-ห้องส้วม
สำหรับนักเรียนจะแยกเป็นห้องน้ำหญิง - ห้องน้ำชาย ออกจากกันเป็นแต่ละหลัง
ซึ่งนักเรียนทุกคนจะต้องช่วยกันรักษารักษาความสะอาด
และถือเป็นหน้าที่จะต้องทำเพื่อให้การใช้ห้องน้ำ - ห้องส้วม ถูกสุขลักษณะ
ควรปฏิบัติให้ถูกต้อง ดังนี้
1.ราดน้ำ
เพื่อทำความสะอาดโถส้วมหลังจากใช้แล้วทุกครั้ง
2.ผ้าอนามัยที่ใช้แล้ว
ควรห่อให้มิดชิดก่อนทิ้งลงขยะที่ทางโรงเรียนจัดไว้ให้
อย่าทิ้งลงในโถส้วมเป็นอันขาด เพราะอาจจะทำให้ส้วมอุดตัน
3.แต่งกายให้เรียบร้อยก่อนออกจากห้องส้วม
4.ไม่ขีดเขียนข้อความให้เลอะเทอะ หรือเขียนคำหยาบ
5.เมื่อเข้าส้วมเสร็จเรียบร้อยแล้ว ควรล้างมือให้สะอาดทุกครั้ง
6.เมื่อพบว่าน้ำเต็มถังหรือภาชนะ
ควรรีบปิดก๊อกทันที ไม่ควรปล่อยให้น้ำไหลทิ้งโดยเปล่าประโยชน์
7.ควรฝึกตนเองในการเข้าห้องน้ำให้เป็นเวลาจนเป็นกิจนิสัยที่ถูกต้อง
วิธีดูแลห้องน้ำ
1. ห้องน้ำต้องแบ่งโซน
ห้องน้ำบางที่จะไม่ได้แบ่งโซนแห้งและเปียกเอาไว้
ทำให้เป็นต้นเหตุหนึ่งในการเกิดอุบัติเหตุในห้องน้ำ
ดังนั้นทางที่ดีคุณก็ควรแบ่งห้องน้ำเป็นโซนเปียก เอาไว้เฉพาะอาบน้ำ
และแบ่งโซนแห้งเอาไว้เป็นส่วนของโถชักโครก
2.ต้องมีอากาศถ่ายเท
ห้องน้ำต้องมีอากาศถ่ายเทที่ดี
3. กลิ่นในห้องน้ำ
ไม่ควรมีอย่างยิ่ง ควรที่ล้างห้องน้ำบ่อยๆ
หรืออาจจะนำสิ่งที่สามารถดับกลิ่นในห้องน้ำมาใช้ได้
